Budowanie odporności organizacyjnej – inwestycja w stabilność - FSD | Zrównoważone zarządzanie, doradztwo, audyt

Budowanie odporności organizacyjnej – inwestycja w stabilność

22 grudnia 2025

W 2026 roku wzrost gospodarczy w UE ma wynieść około 1,5 procent, natomiast w strefie euro osiągnie około 1,4 procent, według prognoz Komisji Europejskiej. Oznacza to kontynuację umiarkowanego tempa ekspansji, które jednak nie chroni poszczególnych organizacji przed wstrząsami. Zdolność do absorbowania zakłóceń staje się zatem kluczową kompetencją biznesową, ponieważ problemy w łańcuchu dostaw i nagłe zmiany regulacyjne mogą dotknąć każdą firmę.

Komisja Europejska ostrzega również przed znaczącym negatywnym wpływem niepewności geopolitycznej. Napięcia handlowe oraz kruche łańcuchy dostaw pozostają głównymi czynnikami ryzyka dla wzrostu.

Czym jest prawdziwa odporność?

Odporność organizacyjna to coś więcej niż plan awaryjny czy procedury kryzysowe. Obejmuje zdolność do przewidywania zagrożeń i szybkiego reagowania na nie. Dodatkowo umożliwia wyciąganie wniosków wzmacniających organizację na przyszłość. Innymi słowy, nie jest to pojedyncze rozwiązanie, lecz sposób myślenia i działania, który pozwala firmie skutecznie funkcjonować w zmiennym środowisku.

Współczesne zagrożenia mają charakter wielowymiarowy. Inflacja, zakłócenia w łańcuchach dostaw, cyberataki, zmiany regulacyjne oraz napięcia geopolityczne mogą wystąpić jednocześnie i wzajemnie się wzmacniać. W związku z tym organizacje muszą przygotować się na kumulację ryzyk, a nie tylko na pojedyncze zagrożenia.

Pięć wymiarów odporności

FSD wyróżnia pięć kluczowych obszarów strategii odporności, które są wynikiem pracy z różnymi organizacjami:

  1. Odporność finansowa – obejmuje zdrową strukturę kapitałową, zdywersyfikowane źródła przychodów oraz odpowiednie rezerwy. W dobie wysokich stóp procentowych organizacje z solidnymi fundamentami mają większą przestrzeń manewru.

  2. Odporność operacyjna – to zdolność do kontynuowania działalności nawet w warunkach zakłóceń. Kluczowe jest identyfikowanie pojedynczych punktów awarii w procesach, ponieważ problem w takim punkcie może sparaliżować całą organizację. FSD specjalizuje się w audytach operacyjnych ujawniających podatności na zagrożenia oraz w budowaniu mechanizmów zapasowych.

  3. Odporność technologiczna – cyberbezpieczeństwo nie jest już luksusem, lecz warunkiem funkcjonowania. Średni koszt pojedynczego naruszenia bezpieczeństwa danych przekracza obecnie 4 miliony dolarów. Dlatego organizacje muszą inwestować zarówno w techniczne zabezpieczenia, jak i w kulturę bezpieczeństwa. Równie istotne są procedury odpowiedzi na incydenty.

  4. Odporność łańcucha dostaw – globalizacja zmienia charakter, a nie zanika. Firmy przechodzą od optymalizacji kosztowej do optymalizacji ryzyka, co oznacza większą różnorodność dostawców i skracanie łańcuchów dostaw. Budowanie alternatywnych źródeł zaopatrzenia staje się kluczowe. Dodatkowo regionalizacja dostaw może stanowić szansę dla polskich firm, które mogą przejąć kontrakty od bardziej odległych dostawców.

  5. Odporność w zakresie zrównoważonego rozwoju – to wymiar często pomijany, lecz coraz bardziej krytyczny. Organizacje nieprzygotowane na rosnące wymogi raportowania niefinansowego ryzykują utratę dostępu do finansowania i kontraktów z dużymi klientami. Od 2026 roku dyrektywa CSRD obejmie znacznie szerszą grupę przedsiębiorstw, a przygotowanie do niej wymaga zarówno sprawozdawczości, jak i faktycznego zarządzania wpływem na środowisko i społeczeństwo.

Audyt jako fundament

FSD podchodzi do budowania odporności metodycznie. Proces rozpoczyna się od kompleksowego audytu, który obejmuje:

  • identyfikację kluczowych procesów biznesowych i pojedynczych punktów awarii,

  • ocenę gotowości na typowe scenariusze kryzysowe, od cyberataków po zakłócenia w dostawach,

  • analizę struktury finansowej i ekspozycji na ryzyka rynkowe,

  • weryfikację zgodności z wymogami raportowania zrównoważonego rozwoju,

  • ocenę kultury organizacyjnej oraz mechanizmów podejmowania decyzji w warunkach kryzysu.

Na podstawie audytu opracowywany jest plan wzmocnienia odporności, który priorytetyzuje działania według potencjalnego wpływu i dostępnych zasobów. Jest to proces długoterminowy, a nie projekt kończący się po kilku miesiącach.

Symulacje i przygotowanie praktyczne

Teoria to jedno, praktyka to drugie. FSD prowadzi z zespołami zarządzającymi symulacje kryzysowe i warsztaty scenariuszowe, które pozwalają liderom „przeżyć” różne scenariusze w bezpiecznym środowisku. Dzięki temu można przetestować procedury, ujawnić luki w komunikacji i procesach decyzyjnych oraz sprawdzić koordynację między działami – aspekty krytyczne w prawdziwym kryzysie.

Odporność jako przewaga konkurencyjna

Firmy odporne na wstrząsy zyskują przewagę nie tylko w czasie kryzysu, lecz również w podejmowaniu ambitniejszych strategii wzrostu. Mogą negocjować lepsze warunki z bankami i inwestorami, a także przyciągać i zatrzymywać talenty, które poszukują stabilności. W 2026 roku odporność stanie się kluczowym wyróżnikiem, który odróżni organizacje rozwijające się od tych, które jedynie przetrwają.

Nowy krajobraz regulacyjny 2025–2026

Zdolność do nawigacji w dynamicznie zmieniającym się środowisku regulacyjnym staje się dodatkowym wymiarem odporności. Poniższa tabela przedstawia kluczowe regulacje kształtujące wymogi wobec firm w 2026 roku:

RegulacjaAktualny statusCo oznacza dla firmCo zrobić od razu
CSRDTrwa wdrażanie ESRS; część standardów w konsultacjach; dyskusje nad Omnibus DirectiveWiększy zakres raportowania, większa odpowiedzialność rady, wymóg dowodów i danychAudyt luk ESRS, mapowanie danych niefinansowych, rozpoczęcie przygotowań systemów
NIS2Transpozycja w UE nadal opóźniona; część państw planuje implementację w I połowie 2026Obowiązek zarządzania ryzykiem cyber, raportowania incydentów, kontroli dostawców, wyższe karyOcena zgodności, stworzenie RAM, IRP, wzmocnienie kontroli dostawców
AI ActRamy prawne przyjęte; okresy przejściowe rozpoczęte pod koniec 2025Obowiązki dla systemów wysokiego ryzyka, dokumentacja, audyty, monitoringMapa zastosowań AI, analiza ryzyka, budowa governance AI
Data ActObowiązuje od 2025, trwa wdrażanie praktyczneWiększa transparentność danych i obowiązki wobec użytkowników urządzeń i platformPrzegląd procesów danych, aktualizacja regulaminów, zmiana API i integracji

90-dniowy plan działania: zbuduj odporność organizacyjną

Dni 1–30: Szybka diagnoza odporności

  • Przegląd krytycznych procesów: sprzedaż, logistyka, operacje, IT, finanse.

  • Opracowanie mapy ryzyk w trzech kategoriach: operacyjne, strategiczne, technologiczne.

  • Zbieranie danych o historycznych incydentach, przestojach i opóźnieniach dostaw.

  • Ocena obszarów z największą podatnością: brak planów, brak redundancji, przestarzałe procesy.

Dni 31–60: Przygotowanie i testowanie reakcji

  • Zaplanowanie ćwiczeń scenariuszowych.

  • Opracowanie mini-planów ciągłości działania dla 3 najważniejszych procesów.

  • Test komunikacji kryzysowej – określenie kto, kiedy i jak informuje.

  • Wprowadzenie szybkich poprawek: alternatywny dostawca, plan zastępczy, procedury manualne.

Dni 61–90: Zamykanie luk i wdrażanie trwałych zmian

  • Ustalenie KPI odporności: RTO, MTTR, procent kluczowych procesów objętych redundancją.

  • Uruchomienie cyklicznych przeglądów ryzyk co 4–6 tygodni.

  • Zaplanowanie rocznego programu odporności: modernizacje, automatyzacja, scenariusze geopolityczne, szkolenia.

 

 

Źródła:

Kategorie: Strefa wiedzy