2 grudnia 2025

Świat gospodarczy przestał oferować stabilność znaną przez ostatnie dekady. Rok 2026 rozpoczniemy w rzeczywistości pełnej napięć geopolitycznych i nieprzewidywalnych ruchów. Fragmentacja łańcuchów dostaw i zakłócenia rynkowe staną się codziennością. Gospodarka UE pozostanie na ścieżce umiarkowanego wzrostu według prognoz Komisji Europejskiej.
W 2026 roku tempo wzrostu PKB w UE wyniesie około 1,5 procent. W strefie euro wzrost osiągnie około 1,4 procent. Oznacza to stabilną, ale słabą dynamikę gospodarczą. Wzrost będzie oparty głównie na odbudowywaniu popytu wewnętrznego i spadającej inflacji. Niepewność geopolityczna i napięcia handlowe pozostają głównymi czynnikami ryzyka. Kruche łańcuchy dostaw mogą istotnie wpłynąć na perspektywy wzrostu w Europie.
Koniec modeli z podręcznika
Tradycyjne planowanie strategiczne traci na wartości. Opierało się na wieloletnich prognozach i liniowych ekstrapolacjach. Organizacje traktujące strategię jako dokument tworzony raz na kilka lat ryzykują utratę kontaktu. Kryzys może wybuchnąć w ciągu tygodni. Reguły gry zmieniają się z kwartału na kwartał. Potrzebne jest nowe podejście do strategii.
Współczesna strategia to proces, nie plan. Jest ciągłym systemem monitorowania otoczenia, weryfikacji założeń i adaptacji działań. Wymaga to od organizacji zbudowania wewnętrznych kompetencji w przewidywaniu. Wymaga również zdolności do szybkiego reagowania na zmiany. Takie zdolności odróżniają firmy przechodzące przez kryzysy wzmocnione od tych, które przetrwają. Niektóre w ogóle nie przetrwają.
Trzy fundamenty strategicznej odporności
FSD identyfikuje trzy kluczowe obszary budowania przewagi w 2026 roku.
Wczesne rozpoznawanie sygnałów. Organizacje muszą nauczyć się czytać swoje otoczenie. Nie tylko w wymiarze bezpośredniej konkurencji. Potrzebne jest rozumienie szerszego kontekstu makroekonomicznego, regulacyjnego i geopolitycznego. To wymaga inwestycji w funkcje analityczne i strategiczne. W wielu firmach są one chronicznie niedobudowane. Prognozy wskazują na umiarkowane przyspieszenie wzrostu w Polsce w latach 2025–2026. Wzrost będzie wspierany rosnącą konsumpcją prywatną i poprawą na rynku pracy. Napływ inwestycji współfinansowanych ze środków UE będzie dodatkowym wsparciem. Utrzymujące się napięcia geopolityczne mogą ograniczać zdolność firm do skalowania. Wysoka niepewność regulacyjna i rosnące koszty energii stanowią dodatkowe wyzwanie. Firmy przygotowujące się już dziś na te scenariusze będą miały przewagę. Dywersyfikacja rynków, zabezpieczanie łańcuchów dostaw i optymalizacja kosztów są kluczowe.
Budowanie niezależności operacyjnej. Organizacje muszą świadomie zarządzać swoją przestrzenią niezależności. Rosnąca niepewność dostaw i protekcjonizm handlowy wymuszają nowe podejście. To nie oznacza samowystarczalności w każdym obszarze. Chodzi o strategiczne decyzje o tym, gdzie kontrola jest krytyczna. Trzeba określić, gdzie można polegać na partnerach.
Elastyczność strukturalna. Organizacje odporne potrafią szybko realokować zasoby. Potrafią zmieniać priorytety i dostosowywać model operacyjny do nowych warunków. To wymaga odpowiednich procesów decyzyjnych i kultury organizacyjnej. Kultura powinna nagradzać adaptacyjność zamiast sztywnego trzymania się planów.
Szansa w transformacji
Obecna sytuacja może być szansą dla polskich firm. Jako jeden z dynamicznie rozwijających się rynków w Europie mamy możliwości. Możemy przyciągać inwestycje, talenty i partnerstwa. Wymaga to od organizacji strategicznego myślenia o budowaniu długoterminowej pozycji konkurencyjnej. Samo przetrwanie nie wystarczy.
FSD pracuje z firmami nad rozwojem zdolności strategicznej. Prowadzimy audyty identyfikujące luki w gotowości. Organizujemy warsztaty scenariuszowe przygotowujące zespoły na różne warianty przyszłości. Wdrażamy systemy monitorowania ryzyk. Przyszłość nie należy do największych. Należy do tych, którzy są przygotowani.
Źródła:
- European Commission, Autumn 2025 Economic Forecast, November 2025, https://economy-finance.ec.europa.eu/economic-forecast-and-surveys/economic-forecasts_en
- OECD Economic Outlook, Volume 2025 Issue 1: Tackling Uncertainty, Reviving Growth, June 3, 2025, https://doi.org/10.1787/83363382-en
- World Economic Forum, Chief Economists’ Outlook, September 2025, https://www.weforum.org/publications/chief-economists-outlook-september-2025/
